Duurzaamheid in de Bornsche Maten

Verkeer

Bij het ontwerp van de Bornsche Maten was een CO2-reductie van 10% het uitgangspunt.

Dat is bereikt door een ontwerp dat autogebruik binnen de wijk ontmoedigd. Alle buurten ontsluiten voor het gemotoriseerde verkeer op één weg, de Bornsche Beeklaan.

Voor (brom)fietsers, scootmobielers en voetgangers zijn er goede verbindingen van noord naar zuid en west naar oost. Daarnaast zijn er rechtstreekse routes aangelegd voor langzaam verkeer van oost (woonbuurten) naar west (centrum Borne).

Het landbouwverkeer kan alleen via de Piepersveldweg van het buitengebied naar de Bornsche Beeklaan. De concentratie van al het autoverkeer ligt daarbij op de Bornsche Beeklaan met aantakkingen op het omliggende wegennet bij de noordzijde (rotonde Bontekoe) of de zuidzijde (kruispunt Jasmin Garden).

Deze opzet een CO2 reductie van 10% opgeleverd.

Ecosysteem

Bij het ontwerp is ook zorgvuldig bekeken of bestaande structuren (bomen, groen c.a. en bestaande woningen) kunnen worden ingepast. De inbedding van de koppeling tussen de Hesselerbeek en de Vossenbeek in het Bornsche Beekpark is een voorbeeld van een goed functionerend ecossysteem. Een natuurlijk verloop en oevervorming van de Bornsebeek draagt bij aan het in stand houden van noodzakelijke (Twentse) flora en fauna.

Duurzame materialen

Duurzaamheid vertaalt zich ook in gebruik van duurzame materialen, gebruik van isolatiematerialen om energie te besparen, maar ook bijvoorbeeld in de waterhuishouding. Regenwater verdwijnt niet in de straatkolken, maar loopt via wadi's naar lager gelegen delen zodat het weer eindigt als grondwater.

In juli 2017 zijn 16 duurzame huurwoningenwoningen (energieneutraal en nul op de meter woningen) opgeleverd in De Veste. Tevens zijn er 18 duurzame huurwoningen gerealiseerd aan de Lover in het deelplan Tuinstad.

Duurzame waterhuishouding

In de Bornsche Maten is een waterhuishoudingssysteem ontworpen dat gebruik maakt van de kenmerken en mogelijkheden van de plek. Daar waar regenwater kan infiltreren in de bodem, loopt het regenwater zichtbaar vanaf de kavel richting wadi’s (bredere groene greppels) alwaar het kan wegzakken in de bodem. Bij extreme regenval kan het via de wadi direct afgevoerd worden op het open water via ondergronds rioolstelsel. Deze oplossing is in bijna alle buurten toegepast. Alleen in De Veste is gekozen voor het direct afvoeren van het regenwater naar een wadi in het Bornsche Beekpark door gebrek aan ruimte. En in De Maten, de meest laag gelegen plek van de wijk, is een oplossing met vijvers met afvoer richting het Bornsche Beekpark, de juiste oplossing. De bodem biedt hier te weinig Infiltratie capaciteit. In alle gevallen betekent het zichtbaar afkoppelen van het regenwater dat dit regenwater in de bodem en/of in het openwater terecht komt.

Energietransitie

Als eerste pionierende woningen zijn enkele energie neutrale en nul op de meter woningen gerealiseerd in De Veste. Om in te spelen op deze nieuwe situatie worden veelal warmtepompen (zowel lucht- als bodempompen) toegepast. Tevens worden mondjesmaat ook de dakvlakken van de reeds gebouwde woningen, benut als energiebron door de situering van zonnepanelen.

Klimaatadaptatie

Ook toen klimaatadaptatie nog geen maatschappelijke discussie was, zijn de plannen voor de Borsche Maten zo ontwikkeld dat deze wijk op de toekomst is voorbereid; dus ook rekening houdend met klimaatontwikkelingen. De Bornsebeek heeft nog steeds op een natuurlijke plek langs de beek de mogelijkheid om buiten de oevers te treden. In het ontwerp van het Bornsche Beekpark is door bepaalde hoogtepeilen aan te houden ruimte gereserveerd voor overtollig water vanaf de stuwwal; hierdoor komt de vlonder in het park bijvoorbeeld onder water te staan.
De toepassing van wadi’s dient meerdere klimaatadaptatie doelen. Het voorkomt of beperkt de kans op uitdroging. Het regenwater zakt op de plek waar de regendruppel valt in de bodem en voorkomt uitdroging. Tevens zorgen deze wadi’s voor een vergroening van het straatbeeld. Vergroening betekent verhoudingsgewijs minder verharding en daardoor minder hittestress in de woonomgeving.
Een ander belangrijk aspect ter voorkoming van hittestress is de aanwezigheid van schaduwrijke plekken in de directe woonomgeving. Door de aanleg van het Bornsche Beekpark en de Bufferzone is voor alle woningen in de wijk een schaduwrijke plek op korte afstand aanwezig. Een plek waar verblijven en spelen op een koele wijze kan plaatsvinden.